Macron, partisi Rönesans’ın aşırı sağın güçlenerek çıktığı AB Parlamentosu seçimlerinde hayal kırıklığı yaratan bir sonuç almasının ardından erken seçime gitme kararı almıştı. Macron’un süreci erken seçime götürmesi, birçok analist tarafından kumar olarak değerlendirilirken seçimin ikinci turunda yaptığı hamleler beklentilerin değişmesine vesile olmuştu. Macron, iktidarı boyunca sağa kayan tutumunu aniden değiştirerek sol partilerle Ulusal Birlik’e karşı birliktelik kurmaya yönelmişti. Ulusal Birlik karşıtı blokun bölgesel düzeyde kazanacak adaylar üzerine ittifaka gitmesi sonucunda Sol İttifak (NFP-Yeni Halk Cephesi) 182 sandalye kazanarak Ulusal Meclis’teki en büyük grup haline gelirken onu 168 sandalyeyle Macron’un “Cumhuriyet için Hep Birlikte” ittifakı takip etmişti. Böylece Macron’un merkez sağ iktidarı, Ulusal Birlik tehdidini kısa süreliğine bertaraf etmeyi başarmıştı.
Seçimlerin ardından yaklaşık 2,5 ay süren hükümet görüşmeleri geçtiğimiz hafta sonu tamamlandı. Macron, Sol İttifak’ın adayı Lucie Castets’e hükümet kurma yetkisi vermeyi reddettiğinden tekrar Ulusal Birlik’in güvenoyuna mecbur kaldığı bir pozisyona düştü. Başbakanlık için önerilen isimlerden olan Xavier Bertland aşırı sağcılara karşı sert söylemleriyle bilindiğinden Ulusal Birlik’in veto ihtimali bulunmaktaydı. Bu nedenle Macron 5 Eylül’de, Ulusal Birlik’in destek vereceği sinyalleri verdiği, Ulusal Meclis’te 47 sandalyesi bulunan merkez sağcı Cumhuriyetçiler Partisinden (LR), eski dışişleri Bakanı Michel Barnier’ye hükümet kurma yetkisi verdi.
Düzenlenen kabinede, mecliste en fazla sandalyeye Sol ittifak sahip olmasına rağmen, tek solcu bakan Didier Migaud adalet bakanı olarak görevlendirildi. Bu gelişmenin ardından, geçtiğimiz cumartesi günü, Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) aktivistleri ve öğrenci grupları seçmenlerin iradesinin görmezden gelindiği gerekçesiyle protestolar düzenledi.[1] Kabul edilen hükümet kararına karşı Yeni Halk Cephesi’nin başbakan adayı Lucie Castets’e X hesabından “Bize uzlaşı hükümeti vadediliyordu ancak elimizde katı sağcı bir hükümet var.” şeklinde açıklama yaptı.[2] Radikal solcu Boyun Eğmeyen Fransa partisinin kurucusu Jean-Luc Melenchon da “Macron iktidarının yeni felaket filminin oyuncuları belli oldu. Tez zamanda bunlardan kurtulmalıyız” ifadelerinde bulundu.[3]
Oluşturulan hükümete yönelik tepki sadece sol kanatla sınırlı kalmadı. Ulusal Birlik adayı Jordan Bardella da X hesabından Macron yanlılarının siyasi hesaplarla tekrar iktidara gelemeyeceklerini ve bu hükümetin geleceğinin olmadığını belirtti.[4] Gelinen noktada, Macron’un AB Parlamentosu seçimlerinden itibaren gücü ciddi oranda ayyuka çıkan aşırı sağ muhalefeti, sol kanadı koltuk değneği olarak kullanıp kısa süreliğine bertaraf etmeyi başardığı yorumunu yapmak mümkün. Ancak Macron’un, sinsi hamlelerle iktidarını (şimdilik) koruyabilirken henüz aşırı sağın merkez sağ üzerindeki hâkimiyetini kırabilecek bir strateji geliştiremediği anlaşılıyor. Oluşturulan hükümet, tıpkı diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi Fransa’da da merkez sağın, seçmenini aşırı sağa kaptırmamak için politik tutumunu daha sağa kaydırma akımına alternatif üretemediğini gösteriyor.
Bunun yanı sıra, Avrupa’da siyasi eğilimler politik spektrum üzerinde karşılaştırıldığında, Fransa geleneksel olarak, daha solda kalan bir ülke portresi çizmekte. Erken seçimlerin ikinci turu, her ne kadar Fransız solunun hâlâ güçlü olduğunu gösterse de bu güç, mevcut şartlar altında, merkez sağ hükümetin iktidardan düşmesine engel olma potansiyelinden fazlasını taşıyamamakta. Zira aşırı sağın yükselişi, merkez sağın söyleminin daha da sağa kaymasına sebep olduğundan artık aşırı sağın merkezileştiği yorumunu yapmak mümkün. Dolayısıyla sola karşı, Fransız Ulusal Meclisi’nde sağ sandalyeler bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Bu durum, sol ittifakın meclisteki nispi gücünün parlamenter bir güce dönüşmesi önündeki en büyük engeli oluşturuyor. Sol ittifak, protestolarla kamusal alanda hissettirdiği gücünü ancak aşırı sağ seçmeni ikna edebildiği takdirde parlamenter düzeye taşıyabilir. Bu gerçekleşmediği takdirde, önümüzdeki günlerde, Fransa’daki siyasi rekabetin sağ içi bir liderlik yarışından öteye gidememesi kaçınılmaz görünmekte…
[1] https://tr.euronews.com/2024/09/22/fransada-yeni-merkez-sag-hukumet-aciklandi
[2] https://www.indyturk.com/node/745567/d%C3%BCnya/fransada-yeni-h%C3%BCk%C3%BCmet-protesto-ve-ku%C5%9Fkuyla-kar%C5%9F%C4%B1land%C4%B1
[3] https://www.indyturk.com/node/745567/d%C3%BCnya/fransada-yeni-h%C3%BCk%C3%BCmet-protesto-ve-ku%C5%9Fkuyla-kar%C5%9F%C4%B1land%C4%B1
[4] https://www.indyturk.com/node/745567/d%C3%BCnya/fransada-yeni-h%C3%BCk%C3%BCmet-protesto-ve-ku%C5%9Fkuyla-kar%C5%9F%C4%B1land%C4%B1
*Yazılar, yazarlarının sorumluluğundadır, Fikirtepe‘nin kurumsal politikasını yansıtmayabilir.
** Bu yazıya şu şekilde atıf verebilirsiniz:
Okan Can, “Fransa’da Hükümet Kuruldu: Engellenemeyen Aşırı Sağ ve Koltuk Değneğine Dönen Sol İttifak” https://www.fikirtepemedya.com/dis-politika/fransada-hukumet-kuruldu-engellenemeyen-asiri-sag-ve-koltuk-degnegine-donen-sol-ittifak/ (Yayın Tarihi: 26 Eylül 2024).
***Bu yazıyı PDF olarak indirebilirsiniz:
